Taal wijzigen
Acties
Verwijder uit selectie
Voeg toe aan selectie
Samenvatting

do it! do it!: Sonic Acts 2013: The Dark Universe 21 feb 2013 Locatie: verschillende locaties in het Stedelijk Museum Amsterdam Het Stedelijk Museum en het Sonic Acts Festival organiseren samen de opening van Sonic Acts Festival 2013. Het festival heeft dit jaar als thema ’The Dark Universe’ en gaat van start met een bijzondere avond in het Stedelijk Museum, waarop nog onontdekte kanten van ons gehoor en zicht worden onthuld. Naast de geluidsinstallatie “freq_out 9” van C.M. von Hausswolff en vele anderen presenteert Matthijs Munnik voor het eerst zijn flikkerend-lichtinstallatie ”Citadel: Common Structures” en leidt Anil Ananthaswamy de avond in met een lezing over de grenzen van de natuurkunde en hoe de meest afgezonderde plekken op onze planeet ons kunnen helpen het mysterie van het duistere universum op te lossen. U bent van harte uitgenodigd in het Stedelijk om samen met ons het donkere universum te ontdekken! Programma 19.00 uur: lezing van Anil Ananthaswamy (Teijin Auditorium, met een live videostream naar de Schiphol Lounge) 19.00-22.00 uur: geluidsinstallatie “freq_out 9” (SMBC-hal) 20.00-22.00 uur: lichtinstallatie ”Citadels: Common Structures” (Teijin Auditorium) 21.00 uur: voordrachten van de kunstenaars en interviews (Schiphol Lounge) SONIC ACTS 2013: THE DARK UNIVERSE Het uitgangspunt van het thema ’The Dark Universe’ zijn recente ontwikkelingen binnen de natuurwetenschappen die lijken te suggereren dat de wereld waarin wij leven heel wat minder vertrouwd en veel vreemder is dan door ons verondersteld. Omdat we met onze zintuigen maar een fractie van het elektromagnetische spectrum kunnen waarnemen, hebben we allerlei instrumenten ontwikkeld die het hele stralingsspectrum kunnen registreren, van gammastralen tot radiogolven. Dankzij de Planck Observatory-satelliet kunnen we nu de kosmische achtergrondstraling tot op een zeer hoge resolutie bestuderen en terugkijken tot aan de geboorte van het universum. En op 4 juli 2012 detecteerde de Large Hadron Collider het 'ontbrekende' higgsboson, een cruciale bouwsteen voor het standaardmodel van de deeltjesfysica. Toch is wat we met deze ongelooflijk geavanceerde instrumenten waarnemen vermoedelijk maar een minuscuul fragment van de werkelijkheid. In de afgelopen decennia zijn er astronomische waarnemingen gedaan die alleen kunnen worden verklaard door aan te nemen dat er een immense hoeveelheid materiaal en energie bestaat die wij niet kunnen zien, horen of meten. Binnen de kwantummechanica leeft al langer het idee dat de klassieke newtoniaanse opvatting van tijd en ruimte geen recht doet aan de werkelijkheid. Nu weten we dat de werkelijkheid naar alle waarschijnlijkheid nog veel vreemder is: slechts 4 procent van het universum bestaat uit gewone materie, de overige 96 procent is voor ons donker. Met ’The Dark Universe’ brengt Sonic Acts een ode aan het diep menselijke verlangen ons bezig te houden met zaken waar we weinig tot niets vanaf weten. Kunst en wetenschap staan van oudsher aan de basis van deze studie naar het ongekende, vreemde en onbekende. Kunstenaars en wetenschappers zijn het gewend om telkens opnieuw naar de werkelijkheid te kijken en vraagtekens te zetten bij wat wij erover denken te weten. Voor ’The Dark Universe’ brengt Sonic Acts wetenschappers, kunstenaars, theoretici, muzikanten en componisten bij elkaar om op zoek te gaan naar de grenzen van onze kennis, om te onderzoeken hoe we ons het onzichtbare kunnen voorstellen, om te leren houden van het onbekende en om ons door het donkere universum te loodsen. C.M. VON HAUSSWOLFFS ”freq_out 9” De geluidsinstallatie ”freq_out 9” bestaat uit twaalf individuele geluidswerken die elk gebruikmaken van een specifiek frequentiebereik dat ter plekke wordt voortgebracht en versterkt om gezamenlijk één geluidsruimte te creëren. Het concept voor ”freq_out 9” is bedacht door C.M. von Hausswolff. Alle deelnemers aan ”freq_out 9” krijgen een frequentiegebied toegewezen binnen het hoorbare spectrum. De eerste deelnemer krijgt 0-25 Hz, de tweede deelnemer 25-65 Hz, enzovoort. Ze hebben allemaal vier dagen de tijd om een geluidswerk te maken. De compositie mag geen klanken bevatten die buiten 'hun' frequentiegebied vallen, maar kan in lengte variëren. Alle werken worden gelijktijdig en in een loop afgespeeld door twaalf verschillende geluidssystemen. De klanken hebben geen begin of einde, maar vormen samen een continue stroom geluiden met een sculpturaal effect. Omdat de geluidsfrequenties van elkaar verschillen, botsen de geluiden niet met elkaar, maar treden er wel interferenties op – auditieve extra's – die voor geluidseffecten in de ruimtes zorgen. De opbouw van frequenties vertoont een sterke gelijkenis met een groot symfonieorkest met allerlei instrumenten, van contrabas tot piccolo. De uiteindelijke mix brengt niet alleen de inherente eigenschappen van de verschillende frequenties ten gehore, maar ook wat er gebeurt als deze worden gecombineerd. Elke deelnemer werkt geheel zelfstandig en heeft te accepteren wat de anderen doen. Er moet een balans worden gevonden tussen het individu en de groep, en in onze huidige egocentrische samenleving is dat altijd een lastige klus. MATTHIJS MUNNIKS ”CITADEL: COMMON STRUCTURES” (2013) Dit werk van kunstenaar Matthijs Munnik gunt ons een blik op een virtuele wereld, een abstract universum van licht en geluid, en tast de grenzen af van onze sensorische hardware. Terwijl het oog probeert wijs te worden uit het sensorische bombardement, ontstaat op ons netvlies een verblindend tafereel van extreem gedetailleerde patronen en kleurencombinaties dat wordt doorgestuurd naar de hersenen; de vreemde effecten die je ziet worden door je oog zelf gemaakt als gevolg van het flikkerende licht. Dit verschijnsel kan niet op video worden vastgelegd of adequaat in woorden worden gevat: je moet het zelf meemaken. ”Citadels: Common Structures” is gemaakt in opdracht van Sonic Acts, met een financiële bijdrage van het Mondriaan Fonds. ANIL ANANTHASWAMY'S LEZING 'DE GRENZEN VAN DE NATUURKUNDE' 96 procent van het heelal begrijpen wij niet. Dit 'donkere universum' bestaat uit zwarte materie en zwarte energie. Hoe weten we dat? Hoe kunnen we meer te weten komen over deze zwarte materie en energie? In een periode van drie jaar reisde Anil Ananthaswamy naar enkele van de meest afgelegen gebieden op Aarde om experimenten te bestuderen waarmee naar een oplossing wordt gezocht voor het mysterie van het donkere universum. In zijn lezing vertelt hij hoe deze experimenten, op plekken als het Baikalmeer in Siberië, een diepe ondergrondse mijn in Minnesota, de Atacamawoestijn in Chili, de Karoo in Zuid-Afrika en zelfs op Antarctica, de natuurlijke stilte benutten om te kunnen luisteren naar de zwakke signalen die ons meer vertellen over het donkere universum. Biografieën van de deelnemers aan ”freq_out 9” Mike Harding (UK) is curator, producer, docent en muziekuitgever. Samen met Jon Wozencroft leidt hij het label Touch. Jacob Kirkegaard (DK) maakt installaties, composities en performances, waarin akoestische ruimtes en effecten centraal staan die doorgaans niet zijn te horen. Kirkegaard neemt op allerlei locaties met ongebruikelijke opnameapparatuur niet eerder gehoorde geluiden op en geeft ze een context. PerMagnus Lindborg (SE) is componist, muzikant en onderzoeker. Hij studeerde compositie en elektronische muziek in Oslo (Norges musikkhøgskole) en Parijs (Ircam). BJ Nilsen (SE) is een opname- en geluidskunstenaar. Nilsen houdt zich voornamelijk bezig met natuurlijke geluiden en hun effect op ons, veldopnames en de invloed van geluid, vaak elektronisch bewerkt, op onze ervaring van tijd en ruimte. Petteri Nisunen (FI) en Tommi Grönlund (FI) werken sinds 1994 samen. Grönlund en Nisunen hebben beiden architectuur gestudeerd en maken CD's en multimediale installaties waarbij ze op een simpele manier, en relatief low-tech, ruimte en geluid onderzoeken. Finnbogi Petursson (IS) is een van de beroemdste kunstenaars van IJsland. Hij staat bekend om werk waarin geluid, licht, sculptuur, architectuur en tekeningen worden gecombineerd. Geluid is een belangrijk element in zijn vaak sobere, sculpturale installaties. Franz Pomassi (AT) is een elektronische geluids- en performancekunstenaar en DJ uit Wenen. Hij is een van de oprichters van het techno-label Laton. Voor zijn performances maakt Pomassi gebruik van een breed scala aan zelfgebouwde, analoge elektronische apparaten. Christine Ödlund (SE) heeft een universitaire graad in fotografie en studeerde af aan de kunstacademie in Stockholm als videokunstenaar. Ze studeerde ook aan het Instituut voor elektroakoestische muziek (EMS) in Stockholm. In haar werk combineert ze animatie, fotografie en elektronische muziek. Kent Tankred (SE) volgde begin jaren zeventig een schildersopleiding en studeerde daarna aan het EMS in Stockholm. Tankred is vooral geïnteresseerd in muzikale ontmoetingen met andere kunstvormen, en dat leidde onder meer tot projecten waarbij zijn muziek in de vorm van installaties op tentoonstellingen werd gepresenteerd. JG Thirlwell (AU) is componist, producent en muzikant. Na bij Nurse With Wounds te hebben gewerkt begon Thirlwell in de jaren tachtig zijn eigen muziek uit te brengen. Zijn inspiratie haalde hij uit de creativiteitsexplosie in Groot-Britannië na de punkperiode, uit teksten van John Cage en uit minimalistische systems music. Maia Urstad (NO) werkt op het snijvlak van geluidskunst en beeldende kunst. In haar werk integreert ze geluid op specifieke locaties. Haar meest recente werken zijn geluidsinstallaties voor binnen en buiten, en performances waarbij CD-spelers en cassette-radio’s tegelijk het geluid leveren en fungeren als sculpturale objecten, bij wijze van commentaar op de huidige technologie. Jana Winderen (NO) is een geluidskunstenaar met een gedegen kennis van wis- en scheikunde, en is sinds 1993 ook werkzaam als curator en producer. CM van Hausswolff (SE) is componist en conceptueel kunstenaar. Voor zijn composities gebruikt hij voornamelijk de taperecorder. Zijn conceptuele werk bestaat uit performances, licht- en geluidsinstallaties en foto's. Hij is de bedenker van freq_out 9. Biografie Matthijs Munnik: Matthijs Munnik (NL) speelt in zijn performances en installaties met de waarneming van het publiek. Hij onderzoekt allerlei soorten kleurencombinaties, patronen en ritmes en weet spectaculaire visuele effecten te creëren. Biografie Anil Ananthaswamy: Anil Ananthaswamy (IN) is wetenschapsjournalist en schrijver. Hij werkt als adviseur voor New Scientist, publiceert in Discover en is columnist van PBS Nova's blog ‘The Nature of Reality’. Hij is de schrijver van het boek “The Edge of Physics”, waarin wordt uitgelegd waarom sommige van de meest afgelegen plekken op Aarde cruciaal zijn voor ons onderzoek naar de ruimte. “The Edge of Physics” werd in 2010 door Physics World (UK) uitgeroepen tot het beste boek over natuurkunde.

ExemplaarnummerPlaatscodeUitleencategorieFiliaalUitleenstatus
2015/3551NAS-13i-1avmcentralebeschikbaar
2016/0389NAS-13i-2avmcentralebeschikbaar