Kazimir Malevich en de Russische avant-garde Tentoonstelling — 19 okt 2013 t/m 1 feb 2014 Kazimir Malevich en de Russische avant-garde, met een selectie uit de Khardzhiev- en Costakis collecties is het grootste overzicht in 20 jaar met voor het eerst de collecties Khardzhiev, Costakis en Stedelijk Museum samen te zien. ToegangNecessary. Send an e-mail to reservations@stedelijk.nl, stating your full name, e-mail address, telephone number, and the date of the program you want to attend. In oktober 2013 presenteert het Stedelijk Museum Amsterdam Kazimir Malevich en de Russische avant-garde, met een selectie uit de Khardzhiev- en Costakis collecties, het grootste overzicht sinds jaren van een van de belangrijkste grondleggers van de abstracte kunst: Kazimir Malevich (1879– 1935). Het Stedelijk Museum beheert de grootste verzameling werken van Malevich buiten Rusland, en toonde die voor het laatst op deze schaal in 1989. De tentoonstelling is het sluitstuk van het Nederland-Rusland jaar, en is met ruim 500 werken een diepgaand eerbetoon aan Malevich en de Russische avant-garde. COLLECTIES KHARDZHIEV EN COSTAKIS Voor deze presentatie wordt voor het eerst de collectie van het Stedelijk Museum getoond samen met de bijzondere collecties van Nikolai Khardzhiev (via de Khardzhiev Stichting in beheer bij het Stedelijk Museum) en George Costakis (onderdeel van het State Museum of Contemporary Art Thessaloniki). Zij waren de eerste Russische verzamelaars van de Russische avant-garde, ook in tijden dat abstracte kunst verboden was in de Sovjet- Unie. Voor de tentoonstelling werkt het Stedelijk samen met vele internationale bruikleengevers. MALEVICH EN ZIJN TIJDGENOTEN In tegenstelling tot eerdere Malevich tentoonstellingen in het Stedelijk geeft deze presentatie geen geïsoleerd beeld van Malevich, maar wordt hij geplaatst te midden van zijn tijdgenoten. Malevich was immers naast kunstenaar ook een invloedrijk leraar en vurig pleitbezorger van de nieuwe kunst. De tentoonstelling is daarmee een eerbetoon aan de Russische avant-garde van begin 20ste eeuw, met Kazimir Malevich als prominent middelpunt. Malevich is vooral bekend om zijn abstracte kunst, maar hij werd geïnspireerd door diverse kunststromingen uit zijn tijd, waaronder het impressionisme, symbolisme, fauvisme en het kubisme, terwijl zijn eigen abstracte beeldtaal deels geworteld is in de Russische volkskunst en iconen. De tentoonstelling laat zijn rijke oeuvre zien aan de hand van olieverfschilderijen, gouaches, tekeningen en sculpturen. Alle ontwikkelingsfasen van de kunstenaar krijgen ruim aandacht: van zijn impressionistische periode tot zijn iconische suprematisme, met als radicale uitkomst het Zwarte Vierkant, maar ook de minder bekende periode met figuratieve kunst die daar weer op volgde. WERKEN OP PAPIER Werken op papier dienen als een belangrijke illustratie van Malevich’ eigenzinnige artistieke ontwikkeling. Recent onderzoek, waarin het Stedelijk Museum een belangrijke rol heeft gespeeld, heeft het inzicht gebracht dat juist in Malevich’ tekeningen zijn artistieke queeste zichtbaar is. Nooit eerder zijn zoveel werken op papier bijeen gebracht, de basis hiervoor wordt gelegd door de Khardzhiev-collectie. MIJLPALEN De tentoonstelling viert een aantal mijlpalen. Zo is het precies honderd jaar geleden dat de experimentele opera Overwinning op de zon (1913) werd uitgevoerd, waarvoor Malevich alle decors en kostuums ontwierp. Deze opera was een keerpunt in Malevich’ werk: hij hanteerde hierin voor het eerst een volkomen abstracte stijl. Het is bovendien negentig jaar geleden dat de eerste grote tentoonstelling van Russische negentiende en twintigste eeuwse kunst, De eerste Russische Kunsttentoonstelling, inclusief het werk van Malevich, in het Stedelijk Museum te zien was. Met deze inmiddels legendarische tentoonstelling uit 1923 is het Stedelijk het eerste museum buiten Rusland waar het suprematisme van Malevich te zien was. Anno 2013 is Kazimir Malevich en de Russische avant-garde het sluitstuk van het Nederland-Rusland jaar. KUNSTENAARS IN DE TENTOONSTELLING Marc Chagall, Ilia Chashnik, Boris Ender, Ksenia Ender, Maria Ender, Yurii Ender, Natalia Goncharova, Wassily Kandinsky, Ivan Kyun, Mikhail Larionov, El Lissitzky, Kazimir Malevich, Mikhail Matyushin, Mikhail Menkov, Vera Pestel, Lyubov Popova, Ivan Puni, Alexander Rodchenko, Olga Rozanova, Nikolai Suetin, Vladimir Tatlin en Nadezhda Udaltsova. De tentoonstelling is samengesteld door Geurt Imanse en Bart Rutten, conservatoren van het Stedelijk Museum Amsterdam.

• Trefwoorden
  Stedelijk Museum Amsterdam [Tentoonstellingen], monografie, avant-garde, Stedelijk Museum Amsterdam [Collectie], beeld- en/of geluidsdrager
• Persoonstrefwoord
  Kazimir Malevich, Nikolai Ivanovich Khardzhiev